Apabila bercakap tentang kanser, ramai menyangka ia hanya menyerang golongan dewasa. Hakikatnya, kanser juga boleh berlaku pada kanak-kanak, dan dalam banyak kes, ia berlaku secara tiba-tiba tanpa tanda yang jelas.
Menurut Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO), kira-kira 300,000 kes baharu kanser kanak-kanak berlaku setiap tahun di seluruh dunia, dengan kebanyakan kes berlaku dalam kalangan kanak-kanak bawah umur 15 tahun. Berita baiknya: kanser kanak-kanak boleh dirawat, jika dikesan awal.
Artikel ini akan kupas 7 jenis kanser kanak-kanak yang paling kerap berlaku, dengan gejala dan tindakan awal yang ibu bapa perlu tahu.
1. Leukemia (Kanser Darah)
Leukemia limfoblastik akut (ALL) adalah jenis kanser paling biasa dalam kalangan kanak-kanak.
Gejala:
- Demam berulang tanpa sebab jelas
- Mudah lebam atau berdarah
- Keletihan melampau
- Sakit tulang atau sendi
- Pembengkakan kelenjar limfa
Sekitar 30% kes kanser kanak-kanak adalah leukemia, dan ia boleh menyerang seawal usia 2 tahun.
2. Tumor Otak dan Saraf Tunjang
Kanser otak merupakan jenis kedua paling lazim selepas leukemia. Ia melibatkan pertumbuhan sel tidak normal dalam otak atau sistem saraf pusat.
Gejala:
- Sakit kepala berpanjangan, terutama waktu pagi
- Muntah tanpa sebab jelas
- Gangguan penglihatan atau keseimbangan
- Perubahan tingkah laku
- Kejang atau sawan
3. Neuroblastoma
Kanser ini bermula dari sel saraf awal dalam sistem saraf simpatetik, biasanya dalam kelenjar adrenal.
Gejala:
- Benjolan pada perut, dada atau leher
- Perubahan mata seperti ‘mata panda’ (lingkaran gelap di bawah mata)
- Sakit tulang
- Kehilangan berat badan mendadak
90% kes neuroblastoma berlaku pada kanak-kanak bawah 5 tahun.
4. Retinoblastoma (Kanser Mata)
Retinoblastoma ialah kanser mata yang berlaku pada retina – lapisan sensitif cahaya di belakang mata.
Gejala:
- Mata kelihatan putih apabila terkena cahaya (refleksi ‘mata kucing’)
- Juling
- Mata merah atau bengkak
- Kehilangan penglihatan
5. Limfoma (Kanser Sistem Limfa)
Terdapat dua jenis utama: Hodgkin dan Non-Hodgkin Lymphoma. Ia menyerang sistem limfa, iaitu sebahagian daripada sistem imun badan.
Gejala:
- Bengkak kelenjar limfa (biasanya di leher, ketiak atau pangkal paha)
- Demam, peluh malam
- Penurunan berat badan
- Keletihan
6. Rhabdomyosarcoma
Kanser ini menyerang tisu otot lembut, biasanya pada kepala, leher, salur kencing atau anggota badan.
Gejala:
- Benjolan yang membesar dengan cepat
- Sakit di kawasan benjolan
- Pendarahan dari hidung, faraj atau rektum (bergantung pada lokasi tumor)
7. Wilms’ Tumor (Tumor Buah Pinggang)
Tumor ini biasanya menyerang buah pinggang kanak-kanak, terutama dalam kalangan umur 3 hingga 5 tahun.
Gejala:
- Benjolan atau bengkak pada perut
- Demam berpanjangan
- Hilang selera makan
- Sakit perut
- Tekanan darah tinggi
Tindakan Ibu Bapa
Jika anda perasan sebarang perubahan luar biasa pada anak seperti benjolan, keletihan melampau atau simptom berulang tanpa sebab, bawa segera ke klinik atau hospital untuk pemeriksaan lanjut. Diagnosis awal boleh menyelamatkan nyawa.
Pengesanan awal kanser kanak-kanak meningkatkan kadar kelangsungan hidup sehingga 80–90% dalam banyak kes.
Kesimpulan
Kanser bukan lagi hukuman mati – terutama jika ia dikesan dan dirawat pada peringkat awal. Sebagai ibu bapa, ilmu adalah pelindung terbaik untuk anak. Fahami simptom, kenali jenis-jenis kanser yang kerap berlaku dan bertindak cepat jika ada tanda mencurigakan.
Kesedaran anda hari ini mungkin menjadi penyelamat nyawa untuk esok.
Tahu sesuatu?
Semoga bermanfaat!
Soalan Lazim (FAQ)
1. Adakah kanser kanak-kanak berpunca daripada genetik?
Kebanyakan kes berlaku secara rawak. Hanya sebahagian kecil (kurang 10%) berkait dengan faktor genetik atau keturunan.
2. Bolehkah kanser kanak-kanak dicegah?
Tidak semua, tetapi pemantauan kesihatan, pemakanan seimbang dan elakkan pendedahan bahan kimia toksik boleh membantu mengurangkan risiko.
3. Bagaimana proses rawatan kanser kanak-kanak?
Rawatan bergantung pada jenis dan tahap kanser. Biasanya melibatkan kemoterapi, pembedahan, radioterapi atau kombinasi rawatan.
4. Adakah kanak-kanak dengan kanser boleh sembuh sepenuhnya?
Ya, jika dikesan awal dan dirawat dengan betul.
5. Apakah sokongan yang boleh diberikan kepada anak semasa rawatan?
Sokongan emosi, terapi bermain, pemakanan seimbang dan rutin harian yang stabil penting untuk bantu anak kekal kuat sepanjang rawatan.
