Pelbagai kebaikan santan mula mendapat perhatian apabila semakin ramai pengguna mencari alternatif berasaskan tumbuhan untuk menggantikan susu lembu atau susu bijirin seperti susu oat.
Santan bukan sahaja digunakan dalam masakan tradisional Asia, tetapi juga semakin popular dalam gaya hidup moden kerana kandungan nutrisinya yang unik.
Kaya dengan lemak sihat jenis medium-chain fatty acids (MCFA), vitamin, mineral serta sebatian antimikrob, santan mempunyai profil manfaat yang berbeza daripada susu tumbuhan lain dan sesuai untuk individu tertentu mengikut keperluan tubuh mereka.
9 Kebaikan Santan Untuk Kesihatan Yang Ramai Tak Sedar
1. Kaya Lemak MCFA Yang Lebih Cepat Ditukar Menjadi Tenaga
Santan mengandungi medium-chain fatty acids (MCFA) seperti lauric acid yang diserap dengan cepat dan terus ditukarkan kepada tenaga oleh hati, menjadikannya sumber tenaga yang lebih efisien berbanding susu oat yang lebih tinggi karbohidrat.
Kajian dari Philippine Journal of Science (2024) juga menunjukkan bahawa MCFA (C8–C12) digunakan terus sebagai tenaga tanpa meningkatkan kolesterol atau disimpan sebagai lemak, berbeza dengan lemak rantai panjang yang cenderung berkumpul dalam tisu hati.
Disebabkan sifatnya yang mudah dihadam dan cepat diproses oleh tubuh, santan sesuai untuk individu yang memerlukan tenaga segera.
2. Meningkatkan HDL (‘Kolesterol Baik’) Secara Semula Jadi
Beberapa kajian menunjukkan bahawa pengambilan santan dalam kuantiti sederhana dapat meningkatkan paras HDL (kolesterol baik) dalam darah.
Kesan ini turut disokong oleh kajian haiwan dalam IOP Conference Series: Earth and Environmental Science (2025) yang mendapati yogurt berasaskan santan mampu meningkatkan HDL sambil menurunkan LDL, VLDL dan kolesterol keseluruhan. Ini menunjukkan bahawa lemak MCFA dalam santan mempunyai kesan positif terhadap kesihatan jantung.
Tidak seperti susu oat yang membantu kesihatan jantung melalui serat beta-glucan, kelebihan santan terletak pada mekanisme unik peningkatan HDL melalui komponen lemak sihatnya.
3. Sifat Antimikrob Semula Jadi (Monolaurin)
Salah satu kelebihan santan yang paling unik ialah kandungan lauric acid yang bertukar menjadi monolaurin, iaitu sebatian antimikrob semula jadi yang mampu melawan bakteria, virus dan kulat.
Kajian fermentasi santan yang diterbitkan dalam jurnal Foods (2023) menunjukkan bahawa santan terfermentasi mempunyai aktiviti antibakteria yang kuat terhadap patogen seperti E. coli, Salmonella dan Staphylococcus aureus, sekali gus mengukuhkan bukti bahawa komponen semula jadi santan mempunyai kesan perlindungan yang ketara.
Dengan kombinasi lauric acid dan metabolit bioaktif ini, santan menawarkan sokongan antimikrob yang tidak dimiliki kebanyakan susu tumbuhan lain.
4. Sifat Anti-radang & Antioksidan Daripada Sebatian Fenolik
Selain kesan antimikrob, santan juga kaya dengan sebatian fenolik yang mempunyai aktiviti antioksidan dan anti-radang.
Kajian dalam jurnal Chemical Papers (2023) melaporkan bahawa fenolik dalam santan mampu melindungi bakteria baik usus daripada tekanan oksidatif, menyokong keseimbangan mikrobiota dan mengurangkan keradangan.
Ini menjadikan santan satu pilihan minuman berasaskan tumbuhan yang bukan sahaja memberi tenaga, tetapi turut menyumbang kepada kesihatan usus dan imuniti melalui tindakan anti-radang semula jadi.
5. Alternatif Susu Berasaskan Tumbuhan Yang Lebih Semula Jadi & Minim Proses
Santan biasanya dihasilkan melalui proses ringkas iaitu mengekstrak isi kelapa matang menggunakan kaedah basah, menjadikannya lebih hampir kepada “whole food” berbanding banyak susu tumbuhan lain yang memerlukan proses tambahan seperti penggunaan enzim, pengemulsi atau pemekat.
Kajian yang diterbitkan dalam Case Studies in Chemical and Environmental Engineering (2022) turut menunjukkan bahawa santan yang diperoleh melalui ekstraksi basah mempunyai komposisi nutrisi yang stabil tanpa keperluan pemprosesan intensif, menjadikannya pilihan sesuai bagi mereka yang mengutamakan makanan minimal proses.
6. Bebas Laktosa & Bebas Alergen Utama
Kajian dalam jurnal Food Research (2020) turut menunjukkan bahawa yogurt berasaskan santan merupakan alternatif yang sesuai untuk individu dengan intoleransi laktosa atau alergi susu lembu, kerana ia membolehkan mereka menikmati manfaat probiotik tanpa risiko tindak balas alergi.
Kajian tersebut mendapati yogurt santan diterima lebih baik dari segi aroma, rasa dan keseluruhan berbanding yogurt tenusu, mengukuhkan lagi kelebihan santan sebagai pilihan bebas alergen.
7. Menyokong Kesihatan Kulit Secara Semula Jadi
Santan kaya dengan lemak sihat dan komponen bioaktif yang membantu melembutkan kulit serta menyokong proses regenerasi semula jadi.
Kajian dalam Proceedings of the International Joint Conference on Science and Engineering (IJCSE 2020) mendapati bahawa penggunaan santan pada kulit membantu menipiskan hiperpigmentasi dan meningkatkan kelembutan kulit berkat kandungan asid lemak dan sifat antiseptiknya.
Ini menjadikan santan antara bahan semula jadi yang berpotensi untuk penjagaan kulit tanpa bahan kimia agresif.
8. Menguatkan Rambut & Menyihatkan Kulit Kepala
Selain manfaat pada kulit, santan turut mengandungi protein dan antioksidan yang membantu menguatkan rambut serta mengurangkan kerosakan.
Kajian yang diterbitkan dalam Nigerian Journal of Dermatology (2023) melaporkan bahawa coconut milk protein merupakan salah satu bahan antioksidan yang paling kerap digunakan dalam produk penjagaan rambut kerana keupayaannya melindungi rambut daripada kekeringan, kerosakan haba serta menyokong kesihatan kulit kepala.
Kombinasi lemak sihat dan protein ini menjadikan santan pilihan semula jadi untuk rambut yang lebih kuat, licin dan terhidrasi.
9. Kaya Elektrolit Semula Jadi Untuk Hidrasi
Santan mengandungi elektrolit semula jadi seperti kalium, magnesium, natrium dan fosforus yang penting untuk mengekalkan keseimbangan cecair tubuh.
Kajian dalam jurnal Food Science & Technology (2018) menunjukkan bahawa kandungan mineral dalam santan bergantung pada kaedah ekstraksi tetapi lazimnya tinggi, dengan kalium dan kalsium menjadi dua komponen paling dominan. Profil mineral ini menjadikannya pilihan sesuai untuk individu aktif atau mereka yang memerlukan sokongan hidrasi tambahan.
Kesimpulan
Secara keseluruhan, pelbagai kebaikan santan menjadikannya pilihan berasaskan tumbuhan yang bernilai, terutama bagi mereka yang memerlukan sumber lemak sihat, elektrolit semula jadi dan nutrisi yang minimal proses.
Walaupun setiap jenis susu mempunyai fungsinya tersendiri, santan menawarkan manfaat unik seperti sifat antimikrob, peningkatan HDL dan kandungan MCFA yang menyokong tenaga dan kesihatan metabolik.
Dengan memahami profil nutrisi ini, pengguna boleh memilih jenis susu yang paling sesuai dengan keperluan tubuh dan gaya hidup mereka.
BACA: 11 Manfaat Susu Kurma Untuk Ibu Hamil
Sebagai pilihan mudah, anda juga boleh menikmati manfaat santan melalui OCOC Vegan Dark Chocolate Drink with Coconut Milk yang lebih ringan dan sesuai dinikmati setiap hari.
